Φαίη Αλεξοπούλου
Οι ενήλικες τείνουμε να αποθαρρύνουμε την αφηρημάδα.
Τα παιδιά του δημοτικού σχολείου, όταν κοιτάζουν έξω από το παράθυρο κατά τη διάρκεια ενός μαθήματος, συνήθως δεν γλιτώνουν την παρατήρηση από τον δάσκαλο. Τα παιδιά ασχολούνται με το smartphone τους, όταν δηλώνουν «βαριεστημένα» στις οικογενειακές εκδηλώσεις (π.χ. δεξιώσεις γάμων, βαπτίσεις), και γενικά, τα παιδιά έχουν ένα γεμάτο πρόγραμμα. Δεν υπάρχει πολύς χρόνος για τους νέους να αφήσουν το μυαλό τους να περιπλανηθεί, όταν αυτό πρέπει να επικεντρωθεί σε προπονήσεις ποδοσφαίρου, μαθήματα χορού και ξένων γλωσσών.
Οι παιδοψυχολόγοι, όπως αναφέρεται και σε άρθρο του insidehook.com, έχουν από καιρό επισημάνει ότι τέτοιος υπερπρογραμματισμός δεν είναι απαραίτητος για ένα παιδί — στην πραγματικότητα, είναι ένα σύμπτωμα του άγχους των γονέων. Οι απασχολημένοι γονείς δεν μπορούν να καταλάβουν ότι τα παιδιά τoυς έχουν ανάγκη από ώρες ελεύθερου χρόνου, γι’ αυτό προσπαθούν να «διορθώσουν» αυτό που θεωρούν πρόβλημα.
Σε αυτή την περίπτωση, ωστόσο, οι ενήλικες είναι αυτοί που συμπεριφέρονται άσχημα, όχι τα παιδιά. Εμποδίζουν τη δημιουργικότητα των παιδιών τους και τη φαντασία τους, θέτουν φρένο στην περιέργειά τους για τη ζωή, τον κόσμο και τον τρόπο που αυτός λειτουργεί. Απαγορεύουν κατά κάποιον τρόπο σε αυτά να έχουν τυχαίες σκέψεις, αυτές οι σκέψεις που είναι συχνά ασήμαντες και μερικές φορές εξαιρετικά ανόητες, αλλά στην πραγματικότητα ωφελούν την ψυχική υγεία και τη γνωστική λειτουργία.
Οι ενήλικες, αντί να αναγκάζουμε τα παιδιά να σταματήσουν το μυαλό τους από την περιπλάνηση, θα πρέπει να παραδειγματιστούμε από αυτά. Μελέτες έχουν αποδείξει πως όταν δίνουμε στον εγκέφαλο την ευκαιρία να εξερευνήσει χωρίς παρέμβαση, η εφευρετικότητά μας, η ικανότητά μας να βρίσκουμε λύσεις σε προβλήματα αυξάνεται. Η «περιπλάνηση» του μυαλού ενισχύει τη διάθεση, «φρεσκάρει» τις αναμνήσεις, διώχνει την κατάθλιψη και το άγχος, ενθαρρύνει τον προβληματισμό και φέρνει μερικές από τις πιο πρωτότυπες και εκκεντρικές σκέψεις μας στην επιφάνεια.
Είναι δεδομένο, κατανοητό και σεβαστό ότι ορισμένοι από εμάς αδυνατούμε να αφήσουμε το μυαλό μας να «ταξιδέψει». Η τεχνολογία έχει «τσακίσει» την ικανότητά μας να αγκαλιάζουμε το «τίποτα». Δεν αποκλείεται μερικοί να βρουν την ιδέα τρομακτική, παρομοιάζοντάς την με διαλογισμό.
Εδώ είναι που βοηθάει να είσαι παιδί. Ή τουλάχιστον ας θυμηθούμε πώς σκεφτόμασταν όταν ήμασταν κι εμείς παιδιά. Δεν μπορούμε να γράψουμε στο καθημερινό πρόγραμμά μας «Ώρα Ελεύθερου Ονείρου 23:00-23:20». Δεν είναι μία δραστηριότητα που μπορεί να ελεγχθεί. Είναι μία κατάσταση που θα έρθει φυσικά, μόλις επιτρέψουμε στον εαυτό μας να επιβραδύνει και να προσελκύσει την απλή και παράλληλα γοητευτική ηρεμία.
Οι ψυχολόγοι συνιστούν επίσης να περιορίσουμε Α) τη χρήση του τηλεφώνου και Β) την πολύωρη εργασία. Αυτές αποτελούν δύο από τις πιο δηλητηριώδεις συνήθειες για τα άτομα που δεν αφήνουν το μυαλό τους ελεύθερο.
Το στοίχημα είναι να βρούμε μέσα μας τον νεότερο εαυτό μας, αυτόν τον πιο ανέμελο και αθώο. Αυτά τα παιδιά, που βρίσκουν σχήματα στα σύννεφα και κοιτάζουν έξω από το παράθυρο, έχουν στην πραγματικότητα εξειδίκευση σε κάτι, παρόλο που δεν το ξέρουν.
