Σε μία από τις πιο κρίσιμες γεωπολιτικές στιγμές της εποχής μας, οι Ηνωμένες Πολιτείες φέρεται να έχουν εγκρίνει την αποστολή της «υπερβόμβας» GBU-57 MOP (Massive Ordnance Penetrator) στο Ισραήλ. Η εξέλιξη αυτή αναζωπυρώνει φόβους για μια ευρύτερη ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή και σηματοδοτεί μία στρατιωτική επιλογή που πλησιάζει το όριο χρήσης πυρηνικής ισχύος χωρίς να το ξεπερνά.
Η GBU-57 θεωρείται από πολλούς ως το πλησιέστερο όπλο σε πυρηνικό πλήγμα που διαθέτει το οπλοστάσιο των ΗΠΑ, χωρίς να χρησιμοποιεί πυρηνικά.
Τι είναι η GBU-57 MOP
Η GBU-57 είναι μια βόμβα βαρέως διαμετρήματος σχεδιασμένη για να καταστρέφει υπόγειες και ενισχυμένες εγκαταστάσεις, όπως καταφύγια, στρατηγεία ή υπόγειες πυρηνικές εγκαταστάσεις.
Βασικά χαρακτηριστικά της GBU-57:
- Βάρος περίπου 13.600 κιλά
- Διείσδυση έως και 60 μέτρων εντός οπλισμένου σκυροδέματος
- Μεταφέρεται από βομβαρδιστικά τύπου B-2 Spirit
- Κατασκευασμένη ειδικά για στόχους που δεν μπορούν να πληγούν με συμβατικά όπλα
Αναπτύχθηκε για να χρησιμοποιηθεί σε αποστολές κατά βαθέων υπόγειων εγκαταστάσεων, με κύριες υποψήφιες περιοχές ενδιαφέροντος το Ιράν και τη Βόρεια Κορέα.
Γιατί τώρα; Η χρονική συγκυρία της αποστολής
Η χρονική στιγμή της πιθανής αποστολής της GBU-57 στο Ισραήλ δεν είναι τυχαία. Εν μέσω της συνεχιζόμενης σύγκρουσης στη Γάζα και της εντεινόμενης έντασης με το Ιράν, οι ΗΠΑ φαίνεται πως ετοιμάζονται για το ενδεχόμενο περαιτέρω κλιμάκωσης.
Παράγοντες που ενισχύουν τη σημασία της συγκυρίας:
- Η επιμονή του Ισραήλ για επιχείρηση κατά των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν
- Η αύξηση των πυραυλικών επιθέσεων από Χεζμπολάχ και σιιτικές πολιτοφυλακές
- Η ενίσχυση των δεσμών μεταξύ Τεχεράνης και Μόσχας
- Η επιθυμία των ΗΠΑ να λειτουργήσουν αποτρεπτικά απέναντι σε μια πιθανή ιρανική κλιμάκωση
Η αποστολή της GBU-57 μπορεί να μην αποτελεί άμεση απειλή χρήσης, αλλά η ύπαρξή της στο ισραηλινό οπλοστάσιο μπορεί να επηρεάσει βαθιά τους υπολογισμούς των αντίπαλων δυνάμεων.
Τι σημαίνει η παρουσία της υπερβόμβας στην περιοχή
Η στρατηγική μεταφορά ενός τέτοιου όπλου σε μια τόσο εύφλεκτη γεωπολιτικά περιοχή αλλάζει τις ισορροπίες.
Πιθανές επιπτώσεις:
- Αύξηση της έντασης μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, καθώς το μήνυμα που στέλνεται είναι ότι ένα προληπτικό χτύπημα δεν αποκλείεται
- Πίεση προς την Τεχεράνη να επανεξετάσει την πορεία του πυρηνικού της προγράμματος
- Διπλωματικές αντιδράσεις από Ρωσία και Κίνα, που ενδέχεται να ερμηνεύσουν την ενέργεια ως μονομερή επίδειξη ισχύος των ΗΠΑ
Η ισραηλινή κυβέρνηση δεν έχει επιβεβαιώσει την παραλαβή του όπλου, ενώ το Πεντάγωνο, σύμφωνα με ανεπίσημες διαρροές, δεν αποκλείει τη μεταφορά «σε περίπτωση που απαιτηθεί».
Οι πιθανές στρατιωτικές εφαρμογές σε ενδεχόμενη επίθεση κατά του Ιράν
Η GBU-57 θεωρείται το καταλληλότερο όπλο για χτύπημα στις υπόγειες πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, όπως αυτές στο Φόρντο και στο Νατάνζ.
Η χρήση της υπερβόμβας θα μπορούσε να:
- Καταστρέψει πλήρως κεντρικά σημεία του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος
- Καθυστερήσει δραματικά την τεχνολογική πρόοδο του Ιράν σε πυρηνικό επίπεδο
- Στείλει ένα μήνυμα προς τη διεθνή κοινότητα ότι οι ΗΠΑ και το Ισραήλ δεν πρόκειται να ανεχτούν την απόκτηση πυρηνικού όπλου από το Ιράν
Ωστόσο, η χρήση της δεν θα ήταν χωρίς συνέπειες: μια τέτοια ενέργεια θα μπορούσε να οδηγήσει σε γενικευμένη ανάφλεξη, και να πυροδοτήσει ευρύτερη στρατιωτική εμπλοκή στη Μέση Ανατολή.
Παγκόσμια ανησυχία και αντιδράσεις
Η πιθανή αποστολή της GBU-57 έχει προκαλέσει ήδη αναστάτωση στη διεθνή κοινότητα. Ο ΟΗΕ και αρκετές ευρωπαϊκές χώρες εξέφρασαν ανησυχία για την επιδείνωση της κατάστασης, ενώ αναλυτές προειδοποιούν για τον κίνδυνο ενός πολέμου μεγάλης κλίμακας.
Αντιδράσεις που καταγράφηκαν:
- Ρωσία: έκανε λόγο για «επικίνδυνη κλιμάκωση» και «πρόκληση πολέμου»
- ΕΕ: κάλεσε για αυτοσυγκράτηση και επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για τα πυρηνικά του Ιράν
- Ηνωμένα Έθνη: επανέλαβαν την ανάγκη για αποφυγή χρήσης υπερσυμβατικών όπλων σε κατοικημένες περιοχές
Είναι σαφές πως η μεταφορά μιας τόσο ισχυρής βόμβας στη Μέση Ανατολή δεν είναι μια απλή στρατιωτική απόφαση, αλλά εντάσσεται σε ένα πιο σύνθετο γεωστρατηγικό παιχνίδι επιρροών και απειλών.
