Αν πάτε σε πέντε διαφορετικούς ανθρώπους και τους ρωτήσετε τι σημαίνει να ζηλεύεις, το πιθανότερο είναι ότι όλοι θα σας δώσουν διαφορετική απάντηση. Ρωτήστε τους στη συνέχεια τι σημαίνει να φθονώ, και αυτοί οι πέντε άνθρωποι μπορεί να σας κοιτάξουν μπερδεμένοι, αναρωτώμενοι: “Λοιπόν, ποια είναι η έννοια του φθόνου, αν δεν είναι το ίδιο με τη ζήλια;”. Αν δυσκολεύεστε να καταλάβετε ποια είναι η βασική διαφορά μεταξύ αυτών των συναισθημάτων, δεν είστε οι μόνοι.
Παρόλο που οι λέξεις φθόνος και ζήλια μπορεί συχνά να χρησιμοποιούνται εναλλακτικά, έχουν ξεχωριστούς ορισμούς. Ο φθόνος αναφέρεται γενικά στο να θέλετε κάτι που έχει κάποιος άλλος, ενώ η ζήλια συνήθως αφορά κάποιον που μπορεί να απειλήσει κάτι που έχετε ήδη. Ο φθόνος και η ζήλια μπορεί να είναι υγιή, φυσιολογικά συναισθήματα, αλλά όταν γίνονται παθολογικά, μπορεί να θεωρηθούν παραληρηματικές διαταραχές.
Ο φθόνος
Ο φθόνος εμφανίζεται όταν επιθυμούμε κάτι που έχει κάποιος άλλος, όπως ένα καινούργιο αυτοκίνητο ή μια αίσθηση επιτυχίας. Μπορεί επίσης να είναι η επιθυμία για μια προαγωγή που μόλις έλαβε ένας συνάδελφος ή η λαχτάρα για το είδος του γάμου που έχει ο φίλος σας με τον σύζυγό του. Μπορεί να ζηλεύετε την ομορφιά του αδελφού ή της αδελφής σας ή τις ακαδημαϊκές ικανότητες του καλύτερου φίλου σας- μπορεί να ζηλεύετε οτιδήποτε δεν έχετε αυτή τη στιγμή και θέλετε.
Ο φθόνος απαιτεί δύο άτομα- τα μόνα δύο μέρη που εμπλέκονται είναι συνήθως εσείς και το άτομο που έχει αυτό που επιθυμείτε. Ο φθόνος μπορεί να είναι μια εσωτερική αντίδραση όταν βλέπουμε ότι μας λείπει κάτι επιθυμητό που έχει κάποιος άλλος.
Η ζήλια
Η ζήλια εμφανίζεται όταν κάτι που ήδη έχετε απειλείται από κάποιον άλλο. Αυτό το συναίσθημα εφαρμόζεται συχνά στις σχέσεις, όπως με μια φίλη ή έναν φίλο. Η ζήλια θα μπορούσε να είναι ένα συναίσθημα που νιώθετε όταν το σημαντικό σας πρόσωπο χορεύει με κάποιον άλλο σε ένα μπαρ. Αν ο πρώην σύζυγός σας παντρευτεί κάποιον άλλον και το πρόσωπο αυτό έρθει κοντά στα παιδιά σας, αυτό μπορεί να είναι μια άλλη περίπτωση στην οποία μπορεί να νιώσετε ζήλια.
Η ζήλια μπορεί να διαφέρει από το φθόνο στο ότι η ζήλια συνήθως περιλαμβάνει τρία μέρη: εσάς, αυτό που έχετε (συνήθως ένα σημαντικό άλλο πρόσωπο) και μια εξωτερική δύναμη που αποτελεί απειλή για αυτό που έχετε. Η ζήλια απαιτεί κάποιον ή κάτι εξωτερικό που προκαλεί ένα φοβικό συναίσθημα με επίκεντρο την κατοχή.
Είναι ο φθόνος και η ζήλια υγιείς και φυσιολογικές;
Ο καθένας έχει πιθανώς βιώσει το αίσθημα του φθόνου ή της ζήλιας για τους άλλους σε κάποια στιγμή της ζωής του. Ένας ορισμένος βαθμός αυτών των συναισθημάτων μπορεί να είναι υγιής και παραγωγικός. Παρόλα αυτά, μπορεί να είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τη διαφορά μεταξύ αυτών των δύο συναισθημάτων, διότι, ενώ μπορεί να είναι χρήσιμα, μπορεί να είναι εξίσου καταστροφικά σε υπερβολική ποσότητα.
Μπορούν να συνυπάρξουν μαζί;
Η ζήλια και ο φθόνος μπορούν επίσης να βιώνονται ταυτόχρονα. Όταν κάποιος ελκυστικός χορεύει με τον σύντροφό σας, μπορεί να αισθάνεστε ότι αποτελεί απειλή για τη σχέση σας, επειδή αντιλαμβάνεστε ότι έχει καλύτερα χαρακτηριστικά από εσάς. Αυτό θα ήταν ένα παράδειγμα ζήλιας. Μπορεί να βρείτε τον εαυτό σας να επιθυμεί επίσης αυτά τα χαρακτηριστικά, πράγμα που θα αποτελούσε παράδειγμα φθόνου.
Ας θυμόμαστε ότι ο φθόνος και η ζήλια δεν οφείλονται πάντα σε προσωπικές ελλείψεις ή αδυναμίες.
Συχνά πηγάζουν από βαθύτερες ανασφάλειες, συγκριτικές τάσεις ή την έλλειψη αυτοπεποίθησης.
Αντιμετωπίζοντας αυτά τα συναισθήματα με κατανόηση και ενσυναίσθηση, μπορούμε να χτίσουμε πιο ισχυρές σχέσεις, γεμάτες με σεβασμό, εμπιστοσύνη και αλληλοϋποστήριξη.