Για έναν «κοινό θνητό» η λέξη «κολωνάκι» δεν σημαίνει τίποτα άλλο εκτός από την ονομασία μιας «κοσμοπολίτικης» συνοικίας στο κέντρο της Αθήνας.
Για τους ορειβάτες, όμως, η λέξη «κολωνάκι» είναι συνώνυμο της κορυφής, του στόχου, του προορισμού. Είναι η αιτία που κινεί τα βήματά τους πάνω στα ψηλά, τ’ απάτητα βουνά.
Κι όταν φτάνουν στην κορυφή, υπάρχει πολλές φορές ένα τσιμεντένιο κολωνάκι να τους υποδεχθεί οριοθετώντας το τέλος του ταξιδιού ή μήπως την αρχή του επόμενου;
Είναι το σημείο όπου ο ορειβάτης, μετά από την κοπιαστική ανάβαση, προσδοκά ν’ ανταμειφθεί με την υπέροχη θέα που απλώνεται κάτω από τα πόδια του. Κι αυτή την «ιερή» στιγμή θέλει να την πάρει μαζί του.
Πόσες φορές, αλήθεια, έχετε φωτογραφηθεί δίπλα στο κολωνάκι μιας κορυφής; Εγώ τουλάχιστον πολλές.
Ποιοι, όμως, κατασκεύασαν αυτά τα τσεμεντένια κολωνάκια, σε τι χρησιμεύουν και γιατί τα τοποθέτησαν στις κορυφές των βουνών;
Τα κολωνάκια αυτά όταν είναι σε καλή κατάσταση έχουν ύψος από 1 έως 1,2 μέτρα. Το σχήμα τους είναι είτε κυλινδρικό είτε παραλληλεπίπεδο και στο πάνω μέρος τους υπάρχει μια μεταλλική πλακέτα.
Οι κατασκευές αυτές ονομάζονται Τριγωνομετρικά Σημεία, τα έχει φτιάξει η Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού (Γ.Υ.Σ.) και η μεταλλική πλακέτα αναγράφει:
– το όνομα της υπηρεσίας (Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού),
– τον τίτλο: ΤΡΙΓΩΝΟΜΕΤΡΙΚΟΝ ΔΙΚΤΥΟΝ και
– την χρονιά κατασκευής
Τα βάθρα αυτά βοηθούν στην υλοποίηση του εκάστοτε Ελληνικού Γεωδαιτικού Συστήματος Αναφοράς και είναι πολύ σημαντικά για Τοπογραφικές εργασίες δεδομένου ότι αποτελούν σημεία εξάρτησης και ελέγχου.
Ονομάζονται τριγωνομετρικά σημεία διότι για να βρεθούν οι συντεταγμένες στους στον χώρο χρησιμοποιούνται μέθοδοι τριγωνομετρίας.
Για όλες τις τοπογραφικές εργασίες απαιτούνται σταθερά σημεία πάνω στο έδαφος, που αποτελούν τη βάση αναφοράς τους. Λέγοντας τοπογραφικές εργασίες εννοούμε:
– Μελέτες Τοπογραφικές, Συγκοινωνιακές, Υδραυλικές
– Τριγωνισμοί – συνορθώσεις δικτύων
– Χαράξεις οριζοντιογραφικές – υψομετρικές
– Σταδιακές αποτυπώσεις χωματουργικών εργασιών
– Επιμετρήσεις – εμβαδομετρήσεις – ογκομετρήσεις
– Δίκτυα οριζοντιογραφικού και υψομετρικού ελέγχου
– Τοπογραφικές αποτυπώσεις οικοπέδων ή αγροτεμαχίων
– Έλεγχος αρτιότητας και οικοδομησιμότητας οικοπέδων ή αγροτεμαχίων
– Κατατμήσεις ιδιοκτησιών
– Οριοθετήσεις ιδιοκτησιών
– Χάραξη ρυμοτομικών και οικοδομικών γραμμών
– Χάραξη τεχνικών έργων
– Αποτυπώσεις υφιστάμενων κατασκευών
– Μετρήσεις υψομέτρων
– Αποτυπώσεις μνημείων
– Βιομηχανικές αποτυπώσεις
– Έλεγχος μικρομετακινήσεων
– Αρχιτεκτονικές, αρχαιολογικές αποτυπώσεις
Τα σημεία αυτά είναι μόνιμα τοποθετημένα στο έδαφος και σκοπός των μετρήσεων είναι να γίνουν γνωστές οι συντεταγμένες τους (Χ,Υ) ως προς ένα ορισμένο σύστημα αναφοράς, καθώς και το υψόμετρό τους επίσης ως προς μια ορισμένη επιφάνεια αναφοράς.
Όταν τα σημεία αυτά αποκτήσουν συντεταγμένες στο Κρατικό Σύστημα Αναφοράς και υψόμετρο ως προς τη Μέση Στάθμη της Θάλασσας (ΜΣΘ, όπως αυτή έχει προσδιορισθεί για τη χώρα), καλούνται Τριγωνομετρικά Σημεία.
Είναι τοποθετημένα κυρίως σε κορυφές βουνών ή λόφων, φάρους, τρούλους ή κωδωνοστάσια εκκλησιών κλπ. Σε θέσεις δηλαδή τέτοιες ώστε να είναι ορατά από πολύ μεγάλες αποστάσεις.
Τα σημεία αυτά στο σύνολο τους αποτελούν το Τριγωνομετρικό Δίκτυο της χώρας.
Τα σημεία αυτά που αποτελούν το Τριγωνομετρικό Δίκτυο της χώρας τοποθετούνται μόνιμα στο έδαφος και η διαδικασία τοποθέτησής τους ονομάζεται σήμανση των σημείων.
Η κατασκευή του βάθρου και η υπερύψωση του σημείου στο ύψος του βάθρου ονομάζεται επισήμανση και έχει ως σκοπό τα σημεία αυτά, να είναι ορατά από πολύ μακριά.
Τα βάθρα είναι από σκυρόδεμα, ύψους περίπου 1,00 – 1,20 μ. και διαμέτρου περίπου 0,40 μ. και είναι συνήθως είτε κυκλικά είτε τετράγωνα.
Η ίδρυση των δικτύων αναφοράς σε εθνική κλίµακα είναι ευθύνη των αρµοδίων κρατικών φορέων.
Στην Ελλάδα υπάρχει Κρατικό Γεωδαιτικό ∆ίκτυο, µε χιλιάδες τριγωνοµετρικά σηµεία που οι συντεταγµένες τους εκφράζονται στο «Ελληνικό Γεωδαιτικό Σύστηµα Αναφοράς 87» (ΕΓΣΑ 87).
Υπάρχει όµως και πολύ µεγάλος αριθµός µικρών ανεξάρτητων τριγωνοµετρικών δικτύων, τα οποία ιδρύονται για ειδικούς σκοπούς.
Ίσως το πιο γνωστό κολωνάκι στον Μύτικα του Ολύμπου στα 2.918 μέτρα υψόμετρο. Είναι κατασκευασμένο από τον Ε.Ο.Σ. και δεν αποτελεί Τριγωνομετρικό Σημείο της Γ.Υ.Σ.
Η κρατική υπηρεσία που έχει αναλάβει την φροντίδα για την ίδρυση, συντήρηση, μέτρηση και υπολογισμό των συντεταγμένων και των υψομέτρων του εθνικού τριγωνομετρικού δικτύου της χώρας ήταν και είναι η Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού (Γ.Υ.Σ.).
Από την Γ.Υ.Σ. παρέχεται και κάθε πληροφορία για τις συντεταγμένες και τα υψόμετρα των τριγωνομετρικών σημείων και για τα υψόμετρα των υψομετρικών αφετηριών του υψομετρικού δικτύου της χώρας, που είναι χρήσιμοι σε πολλές μελέτες, κλπ. όπως αναφέραμε.
