Αρετή Λαούρτη
5.000 φωτογραφίες ασθενών με ψυχικές παθήσεις βρέθηκαν στα αρχεία του Ασύλου Φρενοβλαβών στο Γιορκσάϊρ της Βόρειας Αγγλίας, με αυτές τις λίγες που τραβήχτηκαν το 1869 και δόθηκαν στη δημοσιότητα να προκαλούν… ανατριχίλα.
Το Άσυλο φιλοξένησε χιλιάδες ανθρώπους με σοβαρά –μη αντιμετωπίσιμα για την εποχή- ψυχικά κυρίως νοσήματα, όπως είναι η μανία, η μανιοκατάθλιψη, η μελαγχολία αλλά και η διανοητική καθυστέρηση. Παρότι οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνταν για την «αποκατάσταση» των ασθενών στις μέρες μας μοιάζουν βάρβαρες και απάνθρωπες, τότε αποτελούσαν τεράστια καινοτομία και θεωρούνταν «ιδανικές» για τέτοιου είδους περιπτώσεις.
Μπορεί τα πρόσωπά τους να είναι σα να βγήκαν από το… American Horror Story, ωστόσο το συγκεκριμένο ίδρυμα θεωρούνταν από τα πιο «ανθρώπινα» της εποχής και αποτελούσε έμπνευση του Ουίλιαμ Τιουκ, ο οποίος θέλοντας να ξεφύγει από τις σκληρές μεθόδους των «Κλουβιών του Λονδίνου» στα οποία κατέληγαν οι άνθρωποι με ψυχικές παθήσεις πριν τη λειτουργία του Ασύλου, ξεκίνησε τη λειτουργία αυτού το 1796. Οι άνθρωποι με ψυχικές παθήσεις ζούσαν μέχρι τότε κάτω από άθλιες συνθήκες, φυλακισμένοι, χωρίς ενδιαφέρονται και βίωναν τη βία κάθε ώρα και λεπτό.
Στο «Άσυλο των Φρενοβλαβών» τα πράγματα ήταν τελείως διαφορετικά χωρίς ωστόσο να λείπει η αυστηρότητα. Οι ασθενείς είχαν ενδιαφέροντα και μοιράζονταν τις δουλειές του «σπιτικού» τους. Μαγείρευαν, έπλεναν, καθάριζαν και τακτοποιούσαν όλους τους χώρους, ενώ στις εγκαταστάσεις υπήρχε φούρνος, χασάπικο και μαγαζιά ώστε να μη χρειάζεται να προμηθεύονται τα απαραίτητα εκτός του προσωπικού τους χώρου.
Παρόλα αυτά όμως, τα πρόσωπά τους, τόσα χρόνια μετά προκαλούν ένα αίσθημα… τρόμου, καθώς η αρρώστια τους διαγράφεται ξεκάθαρα στο ύφος και το διαπεραστικό τους βλέμμα.
