Η ζήλια, όταν κάνει την εμφάνισή της, μπορεί να αποβεί καταλυτικός παράγοντας για το τέλος μιας σχέσης. Ωστόσο, παρόλο που λειτουργεί συχνά ως δηλητήριο, η ζήλια μπορεί επίσης να παίξει θετικό ρόλο στις ρομαντικές σχέσεις. Σύμφωνα με έναν ψυχολόγο, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε πώς λειτουργεί η ζήλια και ποια είναι η πηγή της.
Όπως επισημαίνει ο Dr Robert L Leahy στο νέο του βιβλίο “The Jealousy Cure” (Το Αντίδοτο της Ζήλιας), η ζήλια δεν σχετίζεται μόνο με την απιστία, αλλά αντικατοπτρίζει σε μεγάλο βαθμό και χαρακτηριστικά του δικού μας χαρακτήρα.
“Η ζήλια περιλαμβάνει πάντα τρία άτομα“, εξηγεί ο Dr Leahy. Εμφανίζεται όταν κάποιος νιώθει απειλή από ένα τρίτο πρόσωπο. Είτε κάποιος μέσα στη σχέση ενδιαφέρεται για κάποιον άλλον, είτε ο σύντροφος μας ελκύεται από κάποιον τρίτο. Φυσικά, μπορεί να συμβαίνουν και τα δύο ταυτόχρονα.
Ο Dr Leahy διαχωρίζει τη ζήλια στις ρομαντικές σχέσεις σε δύο κατηγορίες: τη σεξουαλική ζήλια και τη ζήλια που σχετίζεται με τη συναισθηματική εγγύτητα.
Σύμφωνα με τον ίδιο, οι άντρες επηρεάζονται περισσότερο από τη σεξουαλική ζήλια, ενώ οι μελέτες δείχνουν πως οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να κατακλύζονται από τη ζήλια για τη συναισθηματική εγγύτητα.
Και οι δύο μορφές ζήλιας μπορούν να προκύψουν από ανασφάλειες σχετικά με τη σχέση, όπως εξηγεί ο Dr Leahy στην εφημερίδα The Independent.
Αυτές οι ανασφάλειες μπορεί να πηγάζουν από: ασαφή όρια και προσδοκίες, άνισα επίπεδα δέσμευσης, προηγούμενες εμπειρίες εγκατάλειψης και προδοσίας.
Ωστόσο, η πιο εκπληκτική αιτία της ρομαντικής ζήλιας είναι πολύ πιο εσωτερική.
“Μερικές φορές η ζήλια μπορεί να είναι αποτέλεσμα υψηλής αυτοεκτίμησης, η οποία κάνει πιο εμφανή τα αρνητικά στοιχεία συμπεριφοράς του συντρόφου μας σε σύγκριση με τα δικά μας, οδηγώντας κάποιον να πει ‘Δεν μπορείς να μου φέρεσαι έτσι!'” εξηγεί ο Dr Leahy.
Παρ’ όλα αυτά, δεν οδηγεί πάντα η ζήλια σε δάκρυα, επιμένει ο ίδιος.
“Η ζήλια σε μικρό ή μέτριο βαθμό μπορεί να αποτελεί ένδειξη σύνδεσης, δέσμευσης και ακόμα και αγάπης”, διευκρινίζει.
“Μερικές φορές βλέπουμε ανθρώπους να προσπαθούν να προκαλέσουν ζήλια στον σύντροφό τους για να δουν αν νιώθει το ίδιο. Αυτό είναι φυσιολογικό σε χαμηλά επίπεδα.”
Ένας τρόπος να το εξηγήσουμε αυτό είναι να φανταστούμε έναν σύντροφο να λέει: “Δεν θα με ένοιαζε αν κοιμόσουν με άλλους ανθρώπους.”
“Αν έλεγε κάτι τέτοιο, θα σκεφτόμασταν πως δεν νοιάζεται για τη σχέση και πως σχεδιάζει να μας απατήσει”, λέει ο Dr Leahy, προσθέτοντας πως η σκέψη μιας γυναίκας να κάνει σεξ με κάποιον άλλον αποτελεί μία από τις πιο συνηθισμένες αιτίες ζήλιας για τους ετεροφυλόφιλους άντρες.
“Οι γυναίκες μπορεί να ζηλέψουν για παρόμοιο είδος σεξουαλικής απιστίας, αλλά απειλούνται ιδιαίτερα από τη συναισθηματική εγγύτητα.
“Φοβούνται ότι ο άντρας τους ερωτεύεται κάποιον άλλον.”
Εάν λοιπόν νιώθετε ζήλια στη σχέση σας, ποια είναι μερικά εύκολα βήματα για να την ξεπεράσετε;
Ο Dr Leahy παρουσιάζει τις 5 κορυφαίες συμβουλές του:
1. Επικυρώστε και κανονικοποιήστε τη ζήλια. Αναγνωρίστε ότι είναι ένα δύσκολο συναίσθημα και ότι αποτελεί ένα παγκόσμιο φαινόμενο.
2. Σκεφτείτε να σταματήσετε τις συμπεριφορές ελέγχου της ζήλιας σας. Αφήστε τα ανακριτικά, τους ελέγχους, την παρακολούθηση και τον έλεγχο. Όσο περισσότερο εμπλέκεστε σε αυτές τις συμπεριφορές, τόσο περισσότερο τροφοδοτείτε τη ζήλια σας.
3. Αφιερώστε χρόνο για να εστιάσετε στις σκέψεις σας για τη ζήλια. Ονομάζω αυτό το διάστημα “χρόνο ζήλιας”. Όποιες σκέψεις κι αν έχετε σε άλλες στιγμές, γράψτε τις και αφιερώστε 20 λεπτά την ημέρα σε αυτές τις σκέψεις.
4. Καθορίστε βασικούς κανόνες με τον σύντροφό σας σχετικά με το ποια συμπεριφορά είναι αποδεκτή και ποια όχι και προσπαθήστε να είστε ευέλικτοι. Για παράδειγμα, το δείπνο με έναν πρώην σύντροφο μπορεί να είναι ένα καυτό θέμα. Σκεφτείτε βασικούς κανόνες γι’ αυτό.
5. Αναγνωρίστε ότι αν τα πράγματα δεν πάνε καλά, υπάρχει ζωή μετά από αυτή τη σχέση. Μερικές φορές οι σχέσεις διαλύονται, μερικές φορές οι άνθρωποι απατούν, μερικές φορές η σχέση δεν σας ταιριάζει. Υπήρχε ζωή πριν από αυτή τη σχέση και υπάρχει ζωή μετά.
Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι η υγιής σχέση βασίζεται στην εμπιστοσύνη, τον σεβασμό και την αμοιβαία κατανόηση.
Εάν η ζήλια επηρεάζει αρνητικά τη σχέση σας, είναι σημαντικό να αναζητήσετε επαγγελματική βοήθεια για να την αντιμετωπίσετε αποτελεσματικά.
Η ζήλια μπορεί να αποτελέσει ένα δύσκολο συναίσθημα, αλλά με την κατάλληλη κατανόηση και στρατηγικές, μπορείτε να την ξεπεράσετε και να χτίσετε μια υγιή και ευτυχισμένη σχέση.