Μία φράση ήταν αρκετή για να φέρει τον Έλον Μασκ στο επίκεντρο νέας δημόσιας κατακραυγής. Το σχόλιό του για 19χρονη φοιτήτρια που κινδύνευε με απέλαση από τη Δανία έχει πυροδοτήσει σφοδρές αντιδράσεις, με πολλούς να κάνουν λόγο για «αηδιαστική», ακόμα και επιθετική, συμπεριφορά.
Όταν η Όντρεϊ Μόρις, Αμερικανίδα φοιτήτρια που ζει στη Δανία από τα παιδικά της χρόνια, δημοσιοποίησε την απειλή απέλασής της λόγω γραφειοκρατικών προβλημάτων με τη βίζα της, η συζήτηση στα social media πήρε φωτιά. Ανάμεσα στα δεκάδες σχόλια στήριξης και προβληματισμού, ξεχώρισε ένα. Όχι για τον σωστό λόγο.
Ο Έλον Μασκ, ιδρυτής της Tesla και του X (πρώην Twitter), παρενέβη με το εξής σχόλιο: «Οι σέξι γυναίκες με βαθμολογία 8 ή παραπάνω θα πρέπει να εξαιρούνται», συνοδεύοντάς το με emoji γέλιου. Η αμφιλεγόμενη ανάρτηση προκάλεσε άμεση κατακραυγή, με χιλιάδες χρήστες να τον κατηγορούν για σεξισμό, ανάρμοστη συμπεριφορά και προσβολή προς μια νεαρή γυναίκα που αντιμετώπιζε σοβαρό πρόβλημα.
Μια υπόθεση με ανθρώπινο κόστος
Η Όντρεϊ δεν ήταν απλώς «η ξανθιά που κινδύνευε να απελαθεί», όπως σαρκαστικά σημείωσε η ίδια σε δηλώσεις της. Μετακόμισε στη Δανία στα 9 της χρόνια, όταν η μητέρα της ξεκίνησε διδακτορικό. Η ίδια φοίτησε σε δανέζικα σχολεία, μεγάλωσε στη σκανδιναβική κοινωνία, αλλά βρέθηκε ξαφνικά αντιμέτωπη με το ενδεχόμενο να απελαθεί λόγω αλλαγής κατοικίας – καθώς έπαψε να συγκατοικεί με τη μητέρα της, κάτι που παραβίαζε τους όρους της βίζας της.
Η υπόθεσή της έλαβε δημόσιες διαστάσεις και τελικά, μετά από αρκετές πιέσεις και δημοσιότητα, της χορηγήθηκε δεκαετής άδεια διαμονής. Ωστόσο, η αβεβαιότητα και ο ψυχολογικός αντίκτυπος παραμένουν.
Η αντίδραση της ίδιας και του κοινού
Η 19χρονη, μιλώντας στο Daily Beast, δεν έκρυψε την απογοήτευσή της: «Το θέμα δεν ήταν ποτέ το πρόσωπό μου ή το χρώμα των μαλλιών μου. Ένιωσα ότι αγνοήθηκαν πλήρως τα ακαδημαϊκά μου επιτεύγματα και το γεγονός ότι θεωρώ αυτή τη χώρα σπίτι μου». Παράλληλα, χαρακτήρισε «τρελή» την εμπειρία να βλέπει τον Έλον Μασκ να εστιάζει στην εξωτερική της εμφάνιση σε μια τόσο σοβαρή περίσταση.
Χιλιάδες χρήστες στο Χ (πρώην Twitter) αντέδρασαν έντονα. «Ηρέμησε, γέρο», «είσαι ανατριχιαστικός», «ήσουν 36 όταν γεννήθηκε» – ήταν μόνο μερικά από τα καυστικά σχόλια που απευθύνθηκαν στον δισεκατομμυριούχο, ενώ κάποιοι τον κατηγόρησαν ότι αντικειμενοποιεί γυναίκες και υποβαθμίζει σημαντικά ζητήματα.
Ο ρόλος της δημόσιας εικόνας και τα όρια του χιούμορ
Το περιστατικό επαναφέρει στο προσκήνιο μια ευρύτερη συζήτηση: πόσο χώρο πρέπει να δίνεται στο χιούμορ δημοσίων προσώπων όταν αγγίζει ζητήματα όπως η μετανάστευση, το φύλο και η κοινωνική ανισότητα; Ο Μασκ έχει συχνά προκαλέσει με τις τοποθετήσεις του, όμως αυτή τη φορά το σχόλιό του θεωρήθηκε ιδιαίτερα προσβλητικό, επειδή στόχευε μια νεαρή γυναίκα που βίωνε μια πραγματική κρίση.
Το συμβάν αναδεικνύει και το πόσο εύκολα η δημόσια σφαίρα μπορεί να μετατρέψει μια ανθρώπινη ιστορία σε viral θέμα – όχι πάντα προς όφελος των άμεσα εμπλεκομένων.
Τι μένει από όλο αυτό;
Η Μόρις κατάφερε να εξασφαλίσει την παραμονή της στη Δανία, αλλά η υπόθεση της φωτίζει πόσο ασταθής μπορεί να είναι η ζωή για ανθρώπους που έχουν «μεγαλώσει» σε μια χώρα χωρίς πλήρη νομική αναγνώριση. Παράλληλα, η στάση του Έλον Μασκ δείχνει την ανάγκη για μεγαλύτερη ευθύνη από δημόσια πρόσωπα με εκατομμύρια ακόλουθους.
Καθώς η νεαρή γυναίκα κοιτάζει το μέλλον της με ερωτηματικά – ίσως προς τις ΗΠΑ, ίσως με παραμονή στην Ευρώπη – ένα είναι βέβαιο: τα social media μπορεί να βοηθήσουν στην ανάδειξη μιας ιστορίας, αλλά είναι διπλόκοπο μαχαίρι όταν το επίκεντρο μετατοπίζεται από την ουσία στην επιφάνεια.